Nevşehir’e
10km. uzaklıktaki Göreme, Nevşehir-Ürgüp-Avanos üçgeni arasındaki etrafı
vadilerle çevrili bölgede yeralır. Göreme kasabası’nın eski adları “Korama,
Matiana, Maccan ve Avcılar”dır. Göreme ile ilgili 6. yüzyıla ait bir belgede
ilk olarak ‘Korama’ adına rastlanıldığından dolayı en eski adının bu olduğu
düşünülmektedir. Bu belgede Aziz Hieron’un 3. yüzyıl sonlarında Korama’da
doğduğu, Malatya’da 30 arkadaşı ile birlikte şehit olduğu ve elinin kesilerek
annesine; Korama’ya getirildiğinden bahsedilmektedir. Koramalı Şehit Aziz
Hieron’un, Göreme Açık Hava Müzesi içinde yeralan Tokalı Kilise’de oldukça
büyük boyutta resmedilmiş bir tasviri bulunmaktadır.
Göreme
ve çevresinin Roma Dönemi’nde Venessalıların (Avanos) nekropol alanı olarak
kullanıldığı düşünülmektedir. Gerek Göreme’nin merkezindeki anıt gibi büyük
peribacasının içine oyulmuş iki sütunlu Roma mezarı, gerekse civarında
yeralan çok sayıdaki mezarlar bu görüşü desteklemektedir.
Orta
çağın ilk evrelerinde hristiyanlar için önemli bir dini merkez olan Göreme,
11. ve 13. yüzyılda Aksaray yakınlarındaki Mokissos’a bağlı bir piskoposluk
merkeziydi. Göreme ve çevresinde çok sayıda manastır, kilise ve şapel
bulunmasına karşın yapılış tarihleri hakkında yeterli bir kitabe bulunmamaktadır.
Bu nedenle bu dini yapılar daha çok ya ikonografik açıdan ya da mimari
özelliklerine göre tarihlenebilmektedir.