|
Vadi
yamaçlarından inen sel sularının ve rüzgarın, tüflerden oluşan yapıyı aşındırmasıyla
'Peribacası' adı verilen ilginç oluşumlar ortaya çıkmıştır. Sel sularının
dik yamaçlarda kendine yol bulması, sert kayaların çatlamasına ve kopmasına
neden olmuştur. Alt kısımlarda bulunan ve daha kolay aşınan malzemenin
derin bir şekilde oyulması ile yamaç gerilemiş, böylece üst kısımlarda
yer alan şapka ile aşınmadan korunan konik biçimli gövdeler ortaya çıkmıştır.
Daha çok Ürgüp civarında bulunan şapkalı peribacaları konik gövdeli olup,
tepe kısımlarında bir kaya bloku bulunmaktadır. Gövde tüf, tüffit ve volkan
külünden oluşmuş kayaçtan; şapka kısmı ise lahar ve ignimbirit gibi
sert kayaçlardan oluşmaktadır. Yani şapkayı oluşturan kaya türü, gövdeyi
oluşturan kaya topluluğuna oranla daha dayanıklıdır. Bu peribacasının oluşumu
için ilk koşuldur. Şapkadaki kayanın direncine bağlı olarak, peribacaları
uzun veya kısa ömürlü olmaktadır.
Kapadokya Bölgesi'nde erozyonun
oluşturduğu peribacası tipleri; şapkalı, konili, mantar biçimli, sütunlu
ve sivri kayalardır.
Peribacaları en yoğun şekilde
Ürgüp- Uçhisar- Avanos üçgeni arasında kalan vadilerde, Ürgüp-Şahinefendi
arasındaki bölgede Nevşehir Çat kasabası civarında, Kayseri Soğanlı vadisinde
ve Aksaray Selime köyü civarında bulunmaktadır.
VOLKANLARIN
PATLAMASI ve JEOLOJİK OLUŞUM
|
